;

Prawo pracy 2023 – najważniejsze zmiany dla pracowników i pracodawców

Początek nowego roku to czas, w którym prawo pracy ulega zmianie. Warto zapoznać się z nimi wcześniej, aby uniknąć chaosu organizacyjnego. Noworoczna aktualizacja przepisów będzie wiązać się m.in. z pracą zdalną, urlopami rodzicielskimi i kontrolą trzeźwości pracowników. Jakie inne ustalenia pojawią się w prawie pracy wraz z nadejściem 2023 roku? Sprawdziliśmy.

Prawo pracy – zmiany wynikające z Polskiego Ładu

Wraz z nowym rokiem wejdą zmiany w prawie pracy, według których podatnik zyska możliwość złożenia PIT-2 u maksymalnie 3 pracodawców. Wartość pomniejszenia zaliczki na podatek dochodowy zostanie uzależniona od ilości płatników, którzy otrzymają oświadczenie, i będzie przedstawiać się następująco:

  • 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (1/12 * 3600 zł = 300 zł)
  • 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (1/24 * 3600 zł = 150 zł)
  • 1/36 kwoty zmniejszającej podatek (1/36 * 3600 zł = 100 zł)

Pojawi się również obowiązek naliczania przez płatnika zaliczki na podatek od dochodu, który przewyższy kwotę wolną od podatku, czyli 30 000 złotych. Obecnie nie ma nakazu weryfikacji takiego przekroczenia.

Praca zdalna

Od stycznia 2023 roku pracowników i pracodawców czekają zmiany w obszarze pracy zdalnej. Na tym gruncie zostaną wprowadzone następujące rozwiązania:

  • pracownik zyska możliwość wykonywania pracy zdalnej częściowo lub całkowicie w miejscu przez siebie wskazanym i uzgodnionym z pracodawcą
  • osoba zatrudniona nabędzie prawo do pracy zdalnej na żądanie, którego pracodawca nie będzie mógł jej odmówić. Taka możliwość obejmie następujące grupy pracowników:
    • rodziców i opiekunów dzieci posiadających orzeczenie o niepełnosprawności
    • kobiety w ciąży
    • rodziców i opiekunów wychowujących dziecko do 4. roku życia
    • pracowników sprawujących opiekę nad członkiem najbliższej rodziny lub nad osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym – w obydwu przypadkach wymagane jest orzeczenie o stopniu niepełnosprawności
  • osobie zatrudnionej, realizującej pracę zdalną, będzie przysługiwać ekwiwalent pieniężny w wysokości ustalonej z pracodawcą
  • pracodawca zyska prawo do kontrolowania pracy zdalnej wykonywanej przez pracownika; tego typu inspekcja będzie przeprowadzana w porozumieniu z osobą zatrudnioną, w miejscu i w godzinach wypełniania zadań zawodowych;
  • pracownik nabędzie możliwość korzystania z okazjonalnej pracy zdalnej w wymiarze 24 dni w roku kalendarzowym.

Kontrola trzeźwości pracowników a prawo pracy 2023

Istotna aktualizacja prawa pracy będzie związana z kontrolą trzeźwości pracowników. Aby zapewnić im bezpieczne warunki realizacji zadań zawodowych, a także chronić mienie oraz inne osoby przebywające na terenie zakładu, pracodawca uzyska prawo do przeprowadzania prewencyjnego badania trzeźwości. Kontrolę będzie można przeprowadzić zarówno w stosunku do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, jak i umów cywilnoprawnych i B2B.

Work-life balance

Interesującą zmianę w prawie pracy wprowadzą przepisy tworzone w ramach dyrektywy odnoszącej się do równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów, zwyczajowo określanej jako dyrektywa work-life balance. Zakłada ona następujące rozwiązania:

1. Nowy rodzaj zwolnienia od pracy w wymiarze 2 dni/16 godzin w roku:

  • Będzie przysługiwać z powodu działania siły wyższej, w tym w pilnych sprawach rodzinnych powstałych na skutek choroby lub wypadku, gdy niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika, którego sytuacja dotyczy.
  • W przypadku skorzystania z takiego zwolnienia osoba zatrudniona zachowa prawo do połowy wysokości wynagrodzenia przysługującego jej za ten okres.

2. Urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w roku:

  • Zostanie wprowadzony z myślą o pracownikach, którzy muszą zapewnić opiekę lub wsparcie z poważnych względów medycznych krewnemu albo osobie pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym.
  • Będzie to urlop niepłatny, co oznacza, że jeśli pracownik z niego skorzysta, nie zachowa prawa do wynagrodzenia przysługującego mu za dany okres.

3. Elastyczna organizacja pracy:

  • Obejmie rodziców i opiekunów wychowujących dziecko do 8 roku życia.
  • Umożliwi takim pracownikom dopasowanie organizacji pracy do konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem.
  • Narzędzia, które będą temu służyć, to: praca zdalna, elastyczny rozkład czasu pracy lub zmniejszenie jego wymiaru.

4. Urlop rodzicielski:

  • Ustawodawca ma zapewnić każdej zatrudnionej osobie indywidualne prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze 4 miesięcy.
  • Pracownicy-rodzice będą mogli korzystać z takiego urlopu do momentu ukończenia przez dziecko 8 roku życia.
  • Co najmniej 2 miesiące urlopu rodzicielskiego nie będą podlegały przeniesieniu na drugiego rodzica.

Zmiany w Kodeksie Pracy

Kilka kluczowych zmian pojawi się także w Kodeksie Pracy. Część z nich dotyczy zasad odbywania szkoleń przez pracowników oraz wymiaru przysługujących im przerw wliczanych do czasu pracy. Noworoczne aktualizacje wprowadzą:

  • prawo do wnioskowania przez osobę zatrudnioną u pracodawcy co najmniej 6 miesięcy o zmianę warunków pracy (rodzaju umowy lub wykonywanych zadań, wymiaru czasu pracy); będzie ono przysługiwać raz w roku; obejmie również pracowników tymczasowych; takiego prawa nie będą jednak mieć osoby zatrudnione na okres próbny;
  • obowiązek zamieszczania w oświadczeniu pracodawcy przyczyn, z powodu których nastąpiło wypowiedzenie umowy na czas określony/ nieokreślony lub rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia (obowiązek nie będzie dotyczyć pracowników tymczasowych);
  • wliczanie do czasu pracy szkoleń, które osoby zatrudnione odbywają na polecenie pracodawcy (także w przypadku, gdy mają one miejsce poza godzinami aktywności zawodowej); koszty takich szkoleń będzie ponosić pracodawca;
  • zmiany wymiaru przysługujących przerw wliczanych do czasu pracy:
    • jeśli wynosi on co najmniej 6 godzin, pracownik będzie mieć prawo do przerwy trwającej minimum 15 minut;
    • jeśli wynosi on co najmniej 9 godzin, pracownik będzie mieć prawo do przerwy trwającej minimum 30 minut;
    • jeśli wynosi on co najmniej 16 godzin, pracownik będzie mieć prawo do przerwy trwającej minimum 45 minut.

Czy zaskoczy nas prawo pracy w kwestii minimalnego wynagrodzenia?

W 2023 roku nastąpi również zmiana również w obszarze płac i to dwukrotnie. Wzrośnie wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej (dot. umów zleceń).

Od 1 stycznia 2023 r. (obowiązuje w okresie 01.01.2023 – 30.06.2023 r.):

  • wysokość minimalnego wynagrodzenie za pracę ustalono na kwotę 3 490,00 zł;
  • wysokość minimalnej stawki godzinowej ustalono na kwotę 22,80 zł;

Od 1 lipca 2023 r.:

  • wysokość minimalnego wynagrodzenie za pracę ustalono na kwotę 3 600,00 zł;
  • wysokość minimalnej stawki godzinowej ustalono na kwotę 23,50 zł.

Polecane artykuły